صفحه محصول - ساختار فرش ترکمن و بررسی عناصر ظاهری آن از نگاه انسان شناسی هنر

توضیحات

دانلود پایان نامه رشته هنر

ساختار فرش ترکمن و بررسی عناصر ظاهری آن از نگاه انسان شناسی هنر

چکیده:

فرش با حیات مادی و معنوی ترکمن مأنوس است و معرف هویت و عامل وحدت طوایف مختلف بشمار می آید. نقوش در فرش اصیل ترکمن، دارای ساختاری مشخص و منسجم بوده و تا دهه های اخیر مادر ترکمن خود را ملزم به رعایت آن می دانست.آگاهی از همخوانی پدیده های اقتصادی و طبیعت زیستی، با نقوش سبک جدید، مسأله اساسی این تحقیق بوده است. هدف کلی تحقیق، شناخت دگرگونی نقوش فرش ترکمن پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مقایسه آن، بین دو طایفه گوگلان و یموت در استان گلستان است. فرضیه اصلی این تحقیق، بیانگر آن است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نشر آگاهی و گسترش ارتباطات در دگرگونی نقش مایه های سنتی فرش دستباف ترکمن مؤثر بوده است.

انسان شناسی هنر، شاخه ای از انسان شناسی فرهنگی است که بدنبال بررسی ابعاد فرهنگی هنراست. لذا برای انسان شناسان هنر، فرهنگ(شیوه زیست اجتماعی)، ابزاری است برای فهم نظام زیبا شناختی.مطالعات انسان شناسان بیشتر معطوف به تعریف هنر، کارکردهای گوناگون آن و پاسخ به این سوال است که چگونه اشکال هنری بازتاب جنبه های دیگر یک فرهنگ است؟ بر این اساس، پس از بیان جایگاه هنر و زیبایی در فرهنگ ترکمن،به موضوع های ذیل پرداخته می شود:

- آیا در بین طوایف یموت و گوگلان، فرش به عنوان یک هنر تلقی میگردد؟

- فرش در جوامع مورد نظر چه کارکردهایی دارد؟

- چگونه فرش، جنبه های گوناگون فرهنگ ترکمن را نمایان میکند؟

بیان مسئله:

فرش، تنیده با زندگی ترکمن است. فرش نه تنها، ارزشمندترین یادگار از مهارت خلاق مادر ترکمن محسوب می شود، بلکه، بدلیل شیوه خاص زندگی (معیشت بر پایه شکار، گردآوری، سکونت گاه های موقت، ساختار اجتماعی- قبیله ای و...) منبع غنی ای برای مطالعات مردم شناسی و تاریخی آنان نیز بشمار می آید. در فرش های اصیل ترکمن، ما به یک منبع زیبایی شناسی از کار و تلاش گروهی بر می خوریم که طی نسل های متوالی گردهم آمده و اگر خطری در کمین این بازمانده گرانبهای ازمنه دور دست و کهن باشد، همانا شرایط تمدن و تاراج گری زندگی کنونی است. بدون شک مطالعات انسان شناسانه بر روی یک فرهنگ، علاوه بر فراهم نمودن درک متغیرها موجبات شناخت عمیق و همه جانبه، زمینه را برای ایجاد تحولات مثبت آگاهانه در زمینه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فراهم می آورد.

پژوهش حاضر، بطور اخص با نگاهی انسان شناختی به بررسی و تحلیل دگرگونی فرش ترکمن های استان گلستان ( یموت و گوگلان) می پردازد تا در این میان بتوان، ضمن بیان ویژگی های زیبایی شناسی ذاتی فرهنگ ترکمن به موقعیت اجتماعی تولید، رواج و پذیرش اثر هنری توجه نمود. لازم به ذکر است که هدف از تحقیق حاضر، ورود به مبحث نمادشناسی نقوش نبوده چرا که خود مستلزم مطالعات و بررسی های درزمانی و تطبیقی بسیار گسترده تری است.سؤال اصلی تحقیق این است که آیا تغییرات ساختاری دستبافته های ترکمن طی دو دوره، بر اقتصاد خانوار و رفاه جامعه تأثیر گذار بوده است؟ و یا دگرگونی های حادث در نقوش با سیر پذیرش بازار همسو و هم جهت بوده است؟

فهرست مطالب

روش / ساختار فرش ترکمن

مقدمه...............

3-1 هنر

3-2 زیبایی

3-3 بررسی جایگاه جوامع ترکمن بر اساس مطالعات انسان شناسی

3-4 تفاوت های عمده در فرم های هنری بین جوامع کوچک و پیچیده

3-5 بررسی نقش هنر بر فرد و جامعه

3-5-1 کارکردهای هنر

3-5-1-1 لذت حسی برای فرد

3-5-1-2 یگانگی فرهنگی

3-5-1-3 هنر و ثبت تاریخ فرهنگی

3-5-1-4 نقش هنر در تداوم جامعه

3-5-1-5 کنترل اجتماعی

3-5-1-6 حفظ یا به چالش کشیدن وضع موجود

3-6 ساختار فرش ترکمن

3-6-1 ابزار آلات قالیبافی ترکمن

3-6-1-2 دار

3-6-1-3 شانه« داراق»

3-6-1-4 گره

3-6-1-5 پشم و رنگ

3-7 فرهنگ قالیبافی

3-7-1 باورها و آداب در بافت قالی

3-7-2 چله کشی فرش

3-8 مشخصات فرش ترکمن

3-9 منشأ نقش های قالی ترکمن

3-10 مظاهر مشخص قالی ترکمن

3-11 اسامی نقوش قالی ترکمن

3-12 نقش های ترکمن و الهام از طبیعت

3-13 گول

3-13-1 انواع گول های سنتی در طوایف ترکمن

3-13 بعد از انقلاب

3-14 عناصر صوری در مطالعه فرش ترکمن

3-14-1 مهارت در بافت

3-14-2 نظم در ظاهر و مهارت

3-14-3 فقدان مهارت

3-14-4 تقارن

3-14-5 تقارن معکوس

3-14-6 ریتم

3-14-7 طرح های حاشیه ای

3-14-8 تزئین بخش های مهم

3-14-9 نماد پردازی

3-14-10 فقدان ثبات تصویری

3-14-11 فقدان یکدستگی نمادها

3-14-12 نام نقش ها

3-14-13 توزیع جغرافیایی تفسیر طرح های مشابه

3-14-14 استنباط از معنی

3-14-15 ثبات نمونه های شیوه کار در مقابل ثبات تفسیر

3-14-16 سوء تغییر در تقاضا

3-14-17 تأثیر سطوح تزئینی

3-14-18 سبک

3-14-19 ثبات شکل

3-14-20 تبدیل شکل در موارد جدید

3-14-21 تعیین فنی شکل

3-14-22 ویژگی انحصاری سبک

3-14-23 نقش مایه های ترکیبی

3-14-24 بافنده در محدوده فرهنگی خود

3-14-25 سیطره سبک بر نوآوری

3-14-24 عناصر شاخص سبک

3-14-27 نابسامانی های کیفی

3-15 عوامل عمده عدم ثبات رنگ در منطقه

3-16 مشکلات فرش ترکمن در مصاحبه با بافندگان

پی نوشت

منابع