لازاروس، فولكمن  (1984) مهارت مقابله‌اي به تلاش‌هاي شناختي و رفتاري اطلاق مي‌شود كه به منظور كسب كارآيي، كاهش يا تحمل مسائل دروني يا بيروني ناشي از فشار به وجود آمده‌اند.یکی دیگر از عوامل شناختی در رفتار سوءمصرف مواد می باشد بطور طبیعی ،انسان هنگامی که با عوامل فشارزا ی زندگی مواجه می شوند ،سعی در بکار گیری امکانات وتوانایی خود در جهت رفع فشار دارند گاهی روش هاواستراتژی های مقابله ای بکار گرفته برای رفع استرس ها ،بصورت استفاده از مکانیزم های دفاعی آگاهانه وسنجیده است اما گاهی بصورت کاملا ناخود آگاهانه ونسنجیده مورد استفاده قرار می گیرد.

زمانی که شخص از روشهای مقابله ای نسجیده استفاده می کند،یعنی نیرو وتوان روانشناختی خود را برحل مساله تمرکز می کند وبصورت مسئله مدار با مشکل مزبور برخورد می کند. این روشها موجب در هم شکستگی یا ضعف شخص نمی شود ،اما اگر از روشهای نا کارآمد (مثل روشهای عاطفی –هیجانی )استفاده کند،این گونه راهکارهای ضعیف باعث در هم شکستن فرد در مقابل عوامل استرس زا می شوند فرد احساس شکست،یاس ،درماندگی وناامیدی خواهد کرد.درحقیقت، این احساس منفی و ناخوشایند ،زمینه ساز سوءمصرف مواد خواهند بود واین گونه افراد برای رهایی از مشکلات ومسایل زندگی ،بطور موقت از طریق مصرف مواد،آرامش را به دست می آورند.

از دیدگاه رفتاری –شناختی سوءمصرف مواد ،بعنوان شیو ه مقابله نا کارآمد به حساب می آیدکه درواقع ،نشانه ناتوانی شخص در حل مسئله ،باورها وانتظارات نادرست خود می باشد. در این ارتباط ،سوءمصرف مواد ، مکانسیم مقابله ای نا کار آمد ونسنجیده ای است که از ضعف مهارتهای مقابله ای وحل مسئله سر چشمه می گیرد(بک،1998،نقل از گودرزی،1380)

فهرست مطالب
چکیده :    1

1-6 تعریف مفهومی سبک های مقابله ای:    6

1-7 تعاریف عملیاتی سبک های مقابله ای    7

فصل دوم    8

مبانی نظری و پیشینه تحقیق سبک های مقابله ای 8

2-7 سبک های مقابله اي    8
2-7-1تعريف سبک های و مهارتهاي مقابله اي    8
2-7-2 مهارتهای مقابله ای :    9
2-7-3 انواع سبک های مقابله    11
2-7-4انواع مقابله‌ي كارآمد    11
2-7-4-1مقابله‌ي متمركز بر مسأله    11
2-7-4-2مقابله‌ي متمركز بر هيجان    12
2-7-5مقابله‌ي ناكارآمد و غير مفيد    14
2-7-6عوامل موثر بر انتخاب راهبردهاي مقابله‌ای    16
2-7-6-1عوامل مربوط به منبع مقابله‌    16
2-7-6-2عوامل مربوط به ارزيابي‌هاي موقعيتي    17
2-7-7 اهميت آموزش مهارت‌هاي سبک های مقابله‌اي    18
2-7-8عملکرد اصلي مهارت هاي مقابله اي    18
2-8 سیستم های مغزی ـ رفتاری    19
2-8-1 نظریه شخصیتی گری    20
2-8-2سیستم فعال سازی رفتاری (BAS)    21
2-8-3سیستم بازداری رفتاری (BIS)    22
نمودار (2-1) نمودار سیستم بازداری رفتاری ايجاد اختلال    23
2-8-4 سیستم جنگ / گریز (FFS)    24
2-8-5 توصیف سیستمهای مغزی - رفتاری:    24
2-8-5-1 بعد رفتاری:    25
2-8-5-2سطح شناختی    25
2-8-5-3بعد عصب شناختی    26
2-9 آسیب شناسی روانی وویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد    27
2-10-7پیشینه پژوهش    28
2-10-7-1پیشینه داخلی پژوهش    28
2-10-7-2پیشینه خارجی پژوهش    32
2-10-8جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش    35
منابع:    37
منابع فارسی    37
منابع انگلیسی    42